Utrecht, 10 December 2019 - Donderdag 12 december 2019 opent Museum Speelklok de deuren van haar Koninklijke Kamer. Een majestueuze ruimte vol speelklokken en speeldozen met koninklijke allure. Het stralende middelpunt van de Koninklijke Kamer is de tweeënhalf meter hoge Clay klok uit 1738. Een speelklok van wereldklasse die het museum in 2016 aankocht en in samenwerking met het Rijksmuseum restaureerde.
In de Koninklijke Kamer zijn diverse collectiestukken met koninklijke connecties te zien. Marie Antoinette, Napoleon, Frederik de Grote, Maria Theresia en onze eigen familie Van Oranje hebben een link met de topstukken. Bekijk de speeldoos die rond 1890 werd geschonken aan prinses Wilhelmina, bewonder de speeldoos die Amalia kreeg ter gelegenheid van haar geboorte en aanschouw de speelklok waarop de verheerlijking van Keizer Napoleon Bonaparte te zien is. Bezoekers voelen zich de koning te rijk tussen de vorsten en imposante zelfspelende muziekinstrumenten.
Beluister de ‘Nachtwacht’ onder de speelklokken
De Clay klok, die centraal staat in de Koninklijke Kamer, vormt een waar wonder van vernuft en is in alle opzichten een zeldzaam topstuk. Koninklijke klokkenmaker Charles Clay werkte samen met kunstenaars uit verschillende landen, onder wie de Vlaamse beeldhouwer John Michael Rysbrack, de Venetiaanse schilder Jacopo Amigoni en de Duitse componist Georg Friedrich Händel, aan het vervaardigen van deze bijzondere speelklok.
Na een intensieve restauratie in samenwerking met het Rijksmuseum is de Clay klok vanaf 13 december 2019 voor het eerst sinds tijden weer in zijn volle glorie te zien en te horen. Hiermee toont Museum Speelklok haar bezoekers een hoogtepunt uit de geschiedenis van de orgelklokken en laat het museum de muziek die Händel componeerde voor de Clay klok opnieuw live horen. Muziek van Händel die voor de meeste mensen nog onbekend is.
Er zijn van Clay nog zeker zes kleinere speelklokken bekend en een soortgelijke klok, zonder uur- en speelwerk. Deze bevindt zich in het Kensington Palace in Londen. De Clay klok van Museum Speelklok is echter de enige complete monumentale orgelklok van Charles Clay van dit formaat, wat hem daarmee van zeer grote kunst- en cultuurhistorische waarde maakt.
Vanaf 1759 is de speelklok in het bezit geweest van Amsterdamse kunstverzamelaar Gerrit Braamcamp en vormde dé blikvanger in zijn wereldberoemde kunstkabinet. Na de dood van Braamcamp werd de klok op een veiling verkocht aan zijn neef in Portugal. Na verschillende onbekende eigenaren kwam de klok uiteindelijk in 1972 in het bezit van de Franse verzamelaar Robert de Balkany. In 2016 kocht Museum Speelklok de monumentale orgelklok aan, waarmee deze na eeuwen weer een vaste voet op Nederlandse bodem zet.